Zabavna muzika:

Zabavna muzika je jednostavna i pevljiva i uz nju se može igrati. Pristupačna je velikom broju slušalaca. Dela zabavne muzike žive sa trenutnom publikom i nemaju trajnost koju ima “umetnička muzika”. Jedan hit zamenjuje se drugim.
Na prostoru bivše Jugoslavije, zabavna muzika bila je široko zastupljena u Hrvatskoj, gde se javlja jedan od prvih kantautora – Vlaho Paljetak, a zatim i pevači kao što su Andrija Konc i Ivo Robić. U Srbiji, u to vreme, paralelno su egzistirale romanse, havajske i starogradske pesme, ali i narodna muzika.
Jedan od prvih kompozitora zabavne muzike bio je Darko Kraljić, sa kompozicijama “Zašto si pospan Čo”, “Čamac na Tisi”, “Hej momci mladi”.
Početkom pedesetih godina jedan od najpoznatijih izvođača bio je bubnjar Spasa Milutinović koji je nastupao i svirao džez, ali i zabavnu muziku. Prekid tesnih veza sa Sovjetskim Savezom i otvaranje ka zapadu označio je i poboljšanje položaja zabavne muzike. Krajem pedesetih godina javljaju se pevači kao što su Lola Novaković, Dušan Jakšić, Nada Knežević, a zatim i veoma popularni Đorđe Marjanović. U isto doba, nastupa i veoma kvalitetan Vokalni kvartet Predraga Ivanovića. Tih godina veoma je bio aktivan i kompozitor, klarinetista, dirigent i aranžer Mihailo Živanović-Žuti, koji je ostavio neizbrisiv trag u zabavnoj muzici na ovim prostorima. Šezdesetih godina, u grupu popularnih pevača ulaze i Miodrag Miki Jevremović, Ljiljana Petrović, Radmila Karaklajić, Tihomir Petrović, Krsta Petrović, Zafir Hadžimanov, Leo Martin i mnogi drugi. Sedamdesetih i osamdesetih godina prošlog veka, zabavna muzika postepeno uzmiče prvo pred rok muzikom a zatim sve više pred folkom, tom iskvarenom varijantom tradicionalne muzike. Devedesete godine, godine sveopšte krize i propasti društvene supstance srpskog društva, nisu poštedjele ni zabavnu muziku koja je potpuno marginalizovana i saterana u uzak krug obožavalaca iz osiromašene srednje klase.
Za domaću zabavnu muziku veoma su značajni festivali na kojima se izvodila. Većina festivala odigravala se van Srbije, u gradovima kao što su Opatija, Zagreb, Split, Sarajevo. U Beogradu održavani su festivali Beogradsko proleće i kasnije osamdesetih godina 20. veka Mesam.

Kod nas je rokenrol stizao uporedo sa svetom, slušao se Radio Luksemburg, stizale su najaktuelnije gramofonske ploče …Krajem 50tih i početkom 60tih bile su u modi igranke, u Beogradu na Kalemegdanu, u Lazarevićevoj, na Mašincu. Pored džeza i šlagera, počeo je da se izvodi i rokenrol. Naš prvi roker i šoumen bio je Mile Lojpur koji je nastupao na letnjim igrankama na Kalemegdanu, sa svojim hitom “Mile br.1, Mile br.2″.

Jedan od naših prvih bendova bile su “Siluete”, nastli pod uticajem “Šedouza”, pod vodjstvom legendarnog Zorana Miščevića. Pored “Silueta”, svirali su i “Zlatni Dečaci”,”Elipse”,”Crni Biseri”, “Bijele strijele”, “Crveni koralji”, “Dinamiti”… 1966.godine održane su gitarijade na Beogradskom sajmu i u Zaječaru i to je početak široke popularnosti domaćeg rokenrola. Tih šezdesetih godina uglavnom su se kopirali zapadni uzori.

Sedamdesetih se osnivaju grupe koje su prezentovale svoju, autorsku rok muziku: Korni Grupa, Yu Grupa, Tajm, Smak…Najuspešnija rok grupa na ovim prostorima je “Bijelo Dugme”, osnovana 1974. Njihovi prvi albumi koketiraju sa etno muzikom, tzv “pastirski rok”. Tvorac i vođa “Dugmeta” Goran Bregović, kameleonski prilagodljiv, uspešno je vodio grupu kroz razne faze do kraja 80tih. Bili su megapopularni i prvi koji su uspeli da zarade veliki novac od muzike. Kroz “Dugme” su prošla tri pevača: Željko Bebek, Mladen Vojčić Tifa i Alen Islamović.

Pocetkom osamdesetih, na talasima panka i ska muzike, ovde dolazi do pojave “Novog talasa” u Zagrebu i Beogradu. Odlikovala ih je sjajna energija i angažovani tekstovi. U Beogradu izlazi ploča “Paket Aranžman” koju su zajedno izdali
“VIS Idoli”, “Šarlo Akrobata”, Ekaterina velika, Električni orgazam. U Zagrebu “Prljavo Kazalište”, “Haustor”, “Film”, “Azra”. Na neki način bili su pretnja tadašnjem komunističkom društvu, jer su se pojavili neki novi kreativni “klinci” koji su kroz svoje pesme širili novu energiju i terali ljude da razmišljaju.

Neke pesme iz tog vremena – “Zamisli život u ritmu muzike za ples”, “Crno bijeli svijet”,”Maljčiki”, “Ona se budi”, “Zlatni papagaj” itd. Kasnije, nastaju “Disciplina Kičme”, “Ekv”, “Partibrejkersi”… Van Novog talasa, svoje mesto su imali “Riblja Čorba”, “Bajaga i instruktori”, “Galija”, “U škripcu”, “Parni Valjak”, “Leb i Sol”…

Istovremeno, kao odgovor na Novi talas, u Sarajevu se osniva Pokret “Novi primitivizam”. Njihova promocija je bila putem čuvene radio, pa potom TV emisije “Top lista nadrealista”. Članovi “Nadrealista” formirali su svoju grupu “Zabranjeno Pušenje” (“Zenica bluz”), bio je tu i “Elvis Dž. Kurtović”, “Bombaj štampa”, “Crvena jabuka” i megapopularni tinejdž bend “Plavi Orkestar”(“Suada”). Bio je to jedan specifično bosanski i sarajevski anti-kulturni pokret, kao umetnički smer. Zabranjeno pušenje je pevalo o Sarajevu, njegovim idolima i lokalnim herojima, uz priče o ljubavi i gubicima, na drugačiji i najčešće humoristički način.

Uspešnu varijantu domaćeg hevi metala predstavljali su bosanski “Vatreni Poljubac”, “Divlje Jagode”, pulsko “Atomsko Sklonište” a u Beogradu “Gordi” sa Zlatkom Manojlovićem.
U to vreme imali smo i naš prvi elektro-pop sastav “Denis i Denis” sa senzacionalnom Marinom Perazić, pa ženski bend iz Rijeke “Kakadu Luk”, slovenački “Videosex” i njihovu harizmatičnu pevačicu Anju Rupel, pa sjajne rok pevačice Sladjanu Milošević, Viktoriju, Bebi Dol… (Tekst sa strane www.secanja.com)

100 najboljih albuma jugoslovenske rok i pop muzike

Albumi Izvodjaci Godina
1 Odbrana i poslednji dani Idoli 1982
2 Paket aranžman Idoli, Š.Akrobata, E. Orgazam 1981
3 Time Time 1972
4 Korni Grupa Korni Grupa 1972
5 Azra Azra 1980
6 Sunčana strana ulice Azra 1981
7 Pljuni istini u oči Buldožer 1975
8 Filigranski pločnici Azra 1982
9 Dnevnik jedne ljubavi Josipa Lisac 1973
10 Bitanga i princeza Bijelo Dugme 1979
11 Bistriji ili tuplji čovek biva kad… Šarlo Akrobata 1981
12 Indexi Indexi 1974
13 Sa druge strane jastuka Bajaga i Instruktori 1985
14 Kad bi bio bijelo dugme Bijelo Dugme 1974
15 Probaj me Oliver Mandić 1981
16 Kost u grlu Riblja Čorba 1979
17 Šta bi dao da si na mom mjestu Bijelo Dugme 1975
18 Partibrejkers I Partibrejkers 1985
19 Mrtva priroda Riblja Čorba 1981
20 Treći svijet Haustor 1984
21 Leb i Sol Leb i Sol 1978
22 Još jučer samo na filmu a sada i u vašoj glavi Film 1981
23 Pokvarena mašta i prljave strasti Riblja Čorba 1981
24 Distorzija Električni Orgazam 1986
25 Bezdan Đorđe Balašević 1986
26 S’ vetrom uz lice Ekatarina Velika 1986
27 Sviđa mi se da ti ne bude prijatno Disciplina Kičme 1983
28 Bijelo Dugme Bijelo Dugme 1984
29 Haustor Haustor 1981
30 S Vremena Na Vreme S Vremena Na Vreme 1975
31 Eto! Baš hoću! Bijelo Dugme 1976
32 Zeleni Zub na Planeti Dosade Disciplina Kičme 1989
33 Kao kakao Leb i Sol 1987
34 Malinkonija Oliver Dragojević 1977
35 Doživjeti stotu Bijelo Dugme 1980
36 Crno bijeli svijet Prljavo Kazalište 1980
37 Pozitivna geografija Momčilo Bajagić 1984
38 Ako priđeš bliže Zdravko Čolić 1977
39 Bolero Haustor 1985
40 Crna dama Smak 1977
41 Leb i Sol II Leb i Sol 1978
42 Čovjek kao ja Arsen Dedić 1969
43 Istina Riblja Čorba 1985
44 Mojoj mami umesto maturske slike u izlogu Rani Mraz 1979
45 Tajni grad Haustor 1988
46 Čokolada Idoli 1984
47 Ne cvikaj generacijo Atomsko Sklonište 1978
48 Hoćemo gusle Rambo Amadeus 1989
49 Spavaćeš sam Viktorija 1988
50 Modra rijeka Indexi 1978
51 Sve najbolje Oliver Mandić 1987
52 Time II Time 1975
53 Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo Bijelo Dugme 1986
54 Pruži mi ruku ljubavi Pro Arte 1970
55 Izlog jeftinih slatkiša Buldožer 1980
56 Ručni rad Leb i Sol 1979
57 YU zlato YU grupa 1973
58 Jahači magle Bajaga i Instruktori 1986
59 Najjači ostaju Neca Falk 1980
60 Kiselina Pop Mašina 1973
61 Prljavo Kazalište Prljavo Kazalište 1979
62 YU grupa YU grupa 1973
63 Smak Smak 1975
64 Buvlja pijaca Riblja Čorba 1982
65 Svi za mnom! Disciplina Kičme 1986
66 Pub Đorđe Balašević 1982
67 Signali u noći Film 1985
68 Katarina II Katarina II 1984
69 Sva čuda svijeta Film 1983
70 Film u Kulušiću – Live Film 1981
71 VIS Idoli Idoli 1981
72 Nasvojistrani Lačni Franz 1986
73 Kako bubanj kaže Električni Orgazam 1984
74 Koncert kod Hajdučke česme Bijelo Dugme 1977
75 Prisluškivanja Eva Braun 1992
76 Ravno do dna Azra 1982
77 Plitka poezija Pekinška Patka 1980
78 Moje bube Suncokret 1977
79 Prodavnica tajni Bajaga i Instruktori 1988
80 Večeras vas zabavljaju muzičari koji piju Riblja Čorba 1984
81 Adijo pamet Lačni Franz 1982
82 Anđeli se dosađuju Parni Valjak 1987
83 Osmi nervni slom Riblja Čorba 1986
84 Samo za zaljubljene Drago Diklić 1973
85 U ime naroda Riblja Čorba 1982
86 LP-60993 Kamen Na Kamen 1973
87 Das ist Walter Zabranjeno Pušenje 1984
88 Drugi Način Drugi Način 1975
89 Kad nedjelja prođe Xenia 1983
90 Od šanka do šanka Andrej Šifrer 1979
91 Mitovi i legende o kralju Elvisu Elvis J. Kurtović & His Meteors 1984
92 Pod sjajem zvezda Vokalni kvartet Predraga Ivanovića 1978
93 Naši dani Grupa 220 1968
94 1941. Korni Grupa 1979
95 Teška Industrija Teška Industrija 1976
96 Kad fazani lete Azra 1983
97 Napokon ploča Poslednja Igra Leptira 1982
98 Kozmetika Kozmetika 1979
99 9 lakih komada Čutura & Laki Band 1988
100 Ventilator 202: Demo Top 10 Various artists 1983